Bedelli askerlik tazminat hakkı (İşyerim Kabul Etmiyor)

Question

Merhabalar,

Çok sorulan ve sorulacak soruyu diğer arkadaşlarımda faydalanması açısından tekrar dile getiriyorum.

5 yıldır 'Özel' bir firmada çalışmaktayım.Bugün yöneticime Bedelli Askerlik için Tazminat hakkımın alıp alamayacağımı nasıl yol izleneceğine dair Bölge İK'ımızla iletişime geçmesini istedim.Geri dönüşte şu şekilde oldu ; ''Ücretsiz izin olarak kullandırılacak.Tazminat hakkı sadece normal dönem askerlik için geçerli sayıldığını,şirketinde bu durumda parasal anlamada mağdur olmak istemediğini'' belirtmiş.Buna hitaben burada yardımcı olacak arkadaşlar sayesinde şirketime eğer varsa bildirge veya kanun yükümü onları işverenime iletmek istiyorum tazminat almamla alakalı olarak.

Sorularımı birkaç başlık olarak sıralandıracağım.

- Tazminat veya İzin hakkımızı İşveren mi belirliyor yoksa İşçi mi belirleyecek,seçecek?
- İş kanununda bulunan maddeler Bedelli Askerlik Tazminat hakkımızda kapsıyor mu?Hangi Kanun veya Madde?
- Hazırlanan Bedelli Kılavuzunda buna dair bir bilgi geçmemekte izin verileceğine yükümlülük mevcut sadece bu kılavuz esas alınarak mı işveren karar verecek ?
- Tazminat hakkımı almak için dava sürecine gitsem olumlu sonuça ulaşabilir miyim?

Umarım her işçinin cevabını bulabileceği bir alan olacak burası.Şimdiden soruları cevaplayacak Avukat arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunuyorum.

Answer 1

Merhabalar,

İş Kanunu uyarınca işçinin, iş sözleşmesini askerlik nedeniyle fesih hakki bulunmaktadır. İsterseniz sözleşmenizi feshedebilir isterseniz etmezseniz. Feshetmemeniz durumunda siz 21 gün boyunca ücretsiz izinli sayılacak ve süre dolduktan sonra daha önce hangi pozisyonda görev yapıyorsanız o pozisyonda işe devam etme hakkına sahip olacaksınız.
Feshetmeniz durumunda işveren kıdem tazminatı ve diğer alacaklarınızı ödemekle yükümlüdür. Ödememesi durumunda dava açarak bu haklarınızı alabilirsiniz. Bu durumda feshettiğinizde almadığınız fazla mesai, hafta tatili, bayram tatili, yıllık izin haklarınızı alma imkanına sahipsiniz.
İlgili kanun maddesi hala yürürlükte olan Kıdem Tazminatını düzenleyen 1475 sayılı Eski İş Kanunu'nun 14. maddesidir.

-----

Detaylı bilgi için profilimde bulunan telefon numaram veya mail adresim üzerinden iletişime geçebilirsiniz.
İyi günler dilerim, Saygılarımla.

Answer 2

İlginiz ve cevabınız için teşekkürler Av.Uğur Bey.Bugün Sözcü Gazetesinde yayımlanan bir haberden size kesit veriyorum.Bu durumu nasıl yorumlayacaksınız böyle bir durum olduğu söyleniyor.


1475 Sayılı (eski) İş Kanununu'nun halen yürürlükte olan kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesine göre, İş Kanununa tabi işçilerin hizmet sözleşmelerinin, muvazzaf askerlik hizmeti sebebiyle feshedilmesi halinde, kıdem tazminatına hak kazanılmaktadır.

Bedelli askerlikle ilgili 7146 Sayılı Kanun'un 2. maddesinin dördüncü fıkrasında ise “Bu madde hükmünden yararlananlar temel askerlik eğitimi süresince çalıştıkları işyeri, kurum ve kuruluşlar tarafından aylıksız veya ücretsiz izinli sayılırlar.” hükmü yer alıyor.

Görüldüğü üzere muvazzaf askerlik vazifesini 21 gün bedelli olarak yapacak ve bu sürede aylıksız izinli sayılacak memurlar açısından sorun olmamakla birlikte, işçiler açısından iki ayrı kanunda iki ayrı düzenleme var. Sorunun çözümü açısından hangi hükmün diğer hükme göre üstün olduğu önem taşıyor.

ÖZEL HÜKÜM GENEL HÜKÜM
Bazı istisnai durumlar hariç olmak üzere, “genel hükümle özel hüküm karşılaştığı zaman, olaya özel hükmün uygulanacağı” temel hukuk kuralı. 7146 Sayılı Kanun'da, “çalışanların temel askerlik eğitimi süresince çalıştıkları işyeri tarafından ücretsiz izinli sayılacakları” net bir şekilde yer alıyor.

Kişisel görüşüm, Kanunda, “bedelli askerlik başvurusunda bulunanlardan, askerlik nedeniyle işten ayrılmayanlar, ücretsiz izinli sayılır” benzeri bir hüküm olsaydı, özel hüküm genel hükmün alternatifi olur ve genel hükme üstünlük sağlamazdı. Bu durumda özel hüküm gereği ücretsiz izinli sayılmak ya da genel hüküm gereği işten ayrılmak ve kıdem tazminatına hak kazanmak mümkün olabilirdi.

Mevcut yasal düzenlemeler karşısında, İş Kanunu'nda yer alan genel düzenlemenin, özel düzenlemeyi oluşturan 7146 Sayılı Kanun hükmü karşısında uygulanması mümkün gözükmüyor. Buna göre de, bedelli askerliğe başvuranların askerlik nedeniyle işten ayrılarak kıdem tazminatına hak kazanamayacaklarını düşünüyorum.

Answer 3

Merhabalar tekrardan,

Önceki bedelli askerlik yasasında yaşananlara bakıldığında da o zaman nasıl kıdem tazminatına hak kazanılmışsa şimdi de hak kazanılır. Bu konuda içiniz rahat olsun daha fazla düşünüp kendinizi yormayın, strese sokmayın. Ortada bir kanun hükmü var. "muvazzaf askerlik" durumunun olmadığını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Bu da zorunlu bir askerlik ve askerlik nedeniyle işten ayrıldığınızda kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Kanuna aykırı bir durumla karşılaşmanız durumunda hukuk devletinin güvencesi avukatlara başvurmanızı size tavsiye ederim.
İyi günler dilerim.

Answer 4

İlginiz ve alakanız için tekrardan teşekkür ederim Av.Uğur Bey.

Bende olayları yakından takip etmekteyim herkes farklı yorumlarda ve farklı doneler sunuyor maalesef buda ister istemez bana ve diğer okuyan,takip eden insanlarıda etkilemekte.Sizin paylaştığınız kanun ve yükümleri bende araştırıp bulmuştum.Şirket yetkililerine bunları ileticem ne gibi bir yorum yapacaklar bekleyip görücem.Müdürümle görüşmede(Ona iletilen) ''İZİN'' kullandırıyoruz gibi bir yorum geçti bahsettiğim gibi asıl saçmalık burada boy gösteriyor zaten ''İŞÇİ'' olarak 21 gün korunan bizleriz fakat işverenlerde bunu ya bildikleri için yada maddi yönden kaçtıkları için tazminattan muafsınız diyerek geçiştiriyorlar.Bende şuanlık daha süresi bulunduğu için 1-2 ay kararımı askıya aldım.Herkes şuan kayıt olup,ödeme yapma derdinde kimse sonrasını düşünmediği için sanırım ilerleyen günlerde yetkililer ve kamuoyuda bu ''TAZMİNAT'' konusunu baya irdeleyecekler gibi görünüyor.

Answer 5

Tekrardan merhaba Av.Uğur Bey ;

Cimer'e başvuru yaptım ve Cimer'de beni Sgk'ya geçte olsa yönlendirdi ve yaklaşık 1 ay sonra talebime cevap verdi.Sorum basitti gayet ''Bedelliye gidersem iş yerimden tazminat hakkımı alabilecek miyim?'' sorusuna takriben gelen cevap ;

İlgi e posta dilekçeniz incelenmiştir.
4857 sayılı İş Kanununun 120. maddesi ile 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi yürürlükte bırakılmış, Geçici 1. maddesinde ise diğer mevzuatta 1475 sayılı İş Kanununa yapılan atıfların bu kanuna yapılmış sayılacağı, bu kanunun 120 nci maddesi ile yürürlükte bırakılan 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının 1inci ve 2 inci bendi ile onbirinci fıkrasında, anılan Kanunun 16,17 ve 26 maddesine yapılan atıfların bu kanunun 24, 25 ve 32. maddelerine yapılmış sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Kıdem tazminatının kimlere, hangi koşulların gerçekleşmesi halinde ve ne miktarda ödeneceği, 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinde düzenlenmiştir.
Anılan maddede, bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akidlerinin;
1- İşveren tarafından bu Kanunun 25. maddesinin II numaralı bendinde gösterilen nedenler dışında,
2- İşçi tarafından bu Kanunun 24. maddesi uyarınca,    
3- Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla,    
4- Bağlı bulundukları Kanunla kurulu kurum veya sandıklardan, yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yada toptan ödeme almak amacıyla,
5- 5510 sayılı Kanunun Geçici 9. maddesinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya 506 sayılı Kanunun Geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleriyle işten ayrılmaları nedeniyle,
feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde, işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödeneceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan maddede belirtilen koşulların oluşması halinde, işverence işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir.
Diğer yandan, 7146 sayılı "Askerlik Kanunu ile Diğer Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 03/08/2018 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Kanunun 2.  maddesi ile 1111 sayılı Kanuna eklenen Geçici 55. maddede, "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte her ne sebeple olursa olsun henüz fiili askerlik hizmetine başlamamış ve 1 Ocak 1994 tarihinden (bu tarih dahil) önce doğan 1076 sayılı Kanun ile bu Kanuna tabi yükümlüler; istekleri halinde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde askerlik şubelerine veya yurt dışı temsilciliklerine başvurmaları, 15.000 Türk lirası veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuruna göre ödeme tarihindeki karşılığı kadar konvertibl yabancı ülke parasını defaten ödemeleri ve 21 gün temel askerlik eğitimini yerine getirmeleri şartıyla askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar.
Her ne sebeple olursa olsun daha önce bedelli veya dövizli askerlik hizmeti kapsamından çıkarılanlardan yaş şartını taşıyanlar, istekleri halinde birinci fıkra hükümlerinden yararlanırlar.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce sağlık sebebiyle haklarında verilen askerliğe elverişli olmadıklarına dair kararlardan dolayı askerlik hizmetinden muaf tutulanlar da istekleri halinde yaş şartı aranmaksızın ve temel askerlik eğitimine tabi olmaksızın birinci fıkra hükümlerinden yararlanırlar.
Bu madde hükümlerinden yararlananlar temel askerlik eğitimi süresince çalıştıkları iş yeri, kurum ve kuruluşlar tarafından aylıksız veya ücretsiz izinli sayılırlar." denilmektedir.
Ancak, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununa göre, işçilerle işverenler arasında hizmet akdinden, toplu iş sözleşmesinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının kesin olarak çözüme bağlanması görev ve yetkisi iş mahkemelerine ait bulunmaktadır.
Bilgilerinize sunulur.

Sizin bu cevapla alakalı yorum ve görüşlerinizi merak etmekteyim.Diğer arkadaşlar adınada faydalı olacağını düşünüyorum. Teşekkürler iyi çalışmalar dilerim.